Wraz z rozwojem motoryzacji, następował również powolny, ale jednak systematyczny, wzrost masy samochodów. Każda kolejna generacja miała lepsze wyposażenie, większe silniki, była też na ogół po prostu dłuższa, szersza i wyższa. Skokowy wzrost kilogramów zanotowano w momencie upowszechnienia się elektrycznych samochodów. Wbrew pozorom, ta motoryzacyjna nadwaga ma duże znaczenie w codziennej eksploatacji.
Wspominając o kilogramach w motoryzacji, należy rozróżnić dwie wielkości opisujące samochody. Dla celów administracyjnych stosuje się pojęcia masy własnej oraz dopuszczalnej masy całkowitej (DMC) pojazdu. Zanim siądziemy za kierownicą konkretnego modelu, dobrze byłoby zapoznać się z obiema wartościami. Niewiedza może nas czasami dużo kosztować.
Masa własna pojazdu to masa pojazdu będącego w stanie spoczynku, bez ładunku, gotowego do drogi i zalanego wszelkimi niezbędnymi do eksploatacji płynami i smarami „pod korek”, czyli do wartości nominalnych.
Tu mała ciekawostka – polskie przepisy do masy własnej nie wliczają masy kierowcy. Dyrektywa unijna (95/48/EC) nakazuje jednak do masy własnej dodać masę kierowcy, w związku z czym statystycznie w Europie (tej zjednoczonej) kierowca waży 75 kilogramów.
Drugim niezwykle ważnym, a nawet kluczowym dla naszej codziennej eksploatacji, parametrem jest dopuszczalna masa całkowita pojazdu (DMC). Określa ona łączną masę pojazdu, a więc z uwzględnieniem osób i ładunku znajdującego się na pokładzie.
Różnica pomiędzy tymi wartościami określa ładowność danego modelu, która uwzględnia zarówno masę osób znajdujących się w aucie, jak też i bagażu. Tak więc planując wakacyjny wyjazd całą rodziną, dobrze sumujcie wagę wszystkich pasażerów i każdą walizkę. Przekroczenie DMC nawet o 1 kilogram w niektórych krajach unijnych (np. Austria) może kosztować nas słony mandat.
Motoryzacyjna nadwaga: parkowanie to wykrocznie
W tym miejscu zastanawiacie się zapewne, czemu służy to przypomnienie podstawowych wydawałoby się pojęć związanych z motoryzacją. Wbrew pozorom, wielu użytkowników nie rozróżnia masy własnej i dopuszczalnej masy całkowitej, popełniając nieświadomie wykroczenia nawet w tak prostych czynnościach jak… parkowanie samochodu na chodniku.
Czy wiecie, że przepisy zakazują postoju samochodu czterema kołami na chodniku jeżeli dopuszczalna masa całkowita pojazdu przekracza 2,5 tony?
W tym miejscu jestem w stanie założyć się o butelkę dobrego płynu, że znakomita część kierowców o tym zapisie zdążyła już dawno zapomnieć. Ba, nawet służby porządkowe wydają się być w tym temacie nieobeznane, bo wielokrotnie widziałem brak reakcji na takie sytuacje.
Kolejny przykład szkodliwości nadmiaru kilogramów? Tytułowe zdjęcie pokazuje krakowską uliczkę, na której ustawiono znak zakazu wjazdu pojazdów o DMC większym niż 2500 kg. Mnie to nie dotyczy – pomyśli wielu kierowców poruszających się samochodami osobowymi, śmiało mijając lokalne ograniczenie. Chwilę później może czekać ich jednak przykra niespodzianka.
Motoryzacyjna nadwaga: poznaj DMC własnego auta
Znakomita większość użytkowników samochodów nie zaprząta sobie głowy czymś takim jak DMC. Mają prawo jazdy kategorii B uprawniające do kierowania samochodem o DMC do 3,5 tony, poruszają się autem osobowym, a więc teoretycznie wszystko jest w porządku. W praktyce jednak nie musi tak być.
Przez wiele dziesięcioleci samochody osobowe przybierały na wadze. Na ogół związane to było z rozwojem: każda kolejna generacja stawała się gabarytowo większa, lepiej wyposażona, a przez to cięższa.
Z krótkim okresem w latach 70-ych ubiegłego wieku, związanym z kryzysem paliwowym, konstruktorzy nie poświęcali wiele uwagi dodatkowym kilogramom. Paliwo było powszechnie dostępne, na dodatek stosunkowo tanie, więc ta nadwaga przekładała się na ledwie kilkuprocentowy wzrost zużycia benzyny, akceptowalny przez większość użytkowników.
Krytycznym momentem dla takiego myślenia wydaje się prezentacja Mercedesa klasy S, typoszeregu W140, w 1991 roku. Motoryzacyjni fani pamiętają, jednak pozostałym przypominam, że masa własna tego modelu mieściła się pomiędzy 1891, a 2255 kilogramów. Z uwzględnieniem dopuszczalnej ładowności, niemiecka limuzyna nie miała by prawa znaleźć się w obrębie krakowskiego osiedla, gdzie ustawiono znak ograniczenia w poruszaniu się pojazdów o DMC większym niż 2,5 tony.
W kolejnych latach producenci starali się okiełznać kilogramy, jednak w przypadku samochodów luksusowych nie przynosiło to zamierzonego efektu. Modele bardzie popularne stawały się lżejsze, te najdroższe mimo technologicznej diety, nie mogły sobie z tą nadwagą poradzić.
Krótkie zestawienie pokazuje, że z takimi ograniczeniami jak parkowanie czterema kołami na chodniku muszą liczyć się posiadacze luksusowych aut, takich jak na przykład Bentley Bentayga, Range Rover czy Porsche. Dotyczy to jednak także właścicieli tych nieco bardziej popularnych modeli, jakim bez wątpienia jest Toyota Land Cruiser. Żeby nie było wątpliwości, taki postój nie jest możliwy także w przypadku najnowszego Volkswagena Multivana (T7).
Motoryzacyjna nadwaga: kilogramy problemem elektromobilności
Kwestia masy własnej oraz dopuszczalnej okazuje się krytyczna w przypadku aut elektrycznych. W takich samochodach pozbywamy się co prawda ciężkiego zestawu silnik/skrzynia biegów, ale obok lekkich motorów elektrycznych pod podwoziem instalujemy ciężką baterię trakcyjną. Wzrost masy własnej porównywalnych gabarytowo modeli jest rzędu 400-500 kilogramów, a to oznacza, że wiele elektryków dotkną jakieś ograniczenia.
Szybki rzut oka na dane techniczne dobrze obrazuje kilogramowy problem samochodów elektrycznych.
Niezwykle urodziwy Fiat 500 z silnikiem spalinowym waży między 865 a 1005 kilogramów (masa własna). Najlżejsza odmiana elektryczna to masa własna rzędu 1300 kilogramów, a DMC prawie 1,8 tony!
Wspomniana już wcześniej luksusowa limuzyna Mercedesa z silnikiem konwencjonalnym waży w najnowszej odmianie około 1945 kilogramów. Jej elektryczny odpowiednik aż 2540 kg, a DMC bateryjnej odmiany przekracza 3 tony.
Nawet tak popularny model jak Volkswagen ID.4 ma sporą nadwagę (oczywiście w stosunku do spalinowych odpowiedników). Masa własna jednej w wersji wynosi 2149 kg, a DMC sięga 2750 kg.
Motoryzacyjna nadwaga: poznaj dane, żeby uniknąć mandatu
Chociaż w dzisiejszych czasach dowód rejestracyjny stracił nieco na ważności (dostęp do danych służby mają on-line), warto zapoznać się z poszczególnymi parametrami, zwłaszcza tymi opisanymi w rubrykach F2 oraz G.
W tej pierwszej znajdziecie informację o dopuszczalnej masie całkowitej. Ta druga opisuje masę własną. Pamiętajcie jednaka, że nawet w obrębie jednego modelu mogą występować różne przypadki.
Ford Mustang Mach-E w bazowej odmianie z napędem tylnych kół waży 1894 kg. Masa wersji GT, z mocnym silnikiem i układem 4×4, sięga 2273 kilogramów, a DMC amerykańskiego sportowca wynosi aż 2700 kg.
Zanim wyruszycie w drogę poznajcie podstawowe dane, żeby później nie okazało się, że na konkretną ulicę nie możecie wjechać.
Druga niezwykle ważna kwestia to rozróżnienie tych dwóch wartości. Wszelkie masy podawane na znakach drogowych dotyczą DMC, a nie aktualnej wagi samochodu. Bez względu czy jedziecie sami w aucie, czy też z kompletem pasażerów, jeśli w dowodzie rejestracyjnym jest liczba większa niż 2500 (pozycja F2), na to krakowskie osiedle (i wiele innych) nie wjedziecie.
Samochody elektryczne DMC masa własna/dopuszczalna
Nissan Leaf (60 kW) 1726/2140
Audi e-tron GT 2200/2840
Audi Q4 e-tron 2050/2715
BMW iX 2584/3170
Ford Mustang Mach-E GT 2273/2700
Hyundai Ioniq 5 1940/2480
Fiat 500e 1290/1765
Kia EV6 2025/2580
Mercedes EQS 2540/3230
Porsche Taycan 2140/2870
Skoda Enyaq iV 2015/2610
Volkswagen ID.4 2149/2750
Volvo XC40 Recharge 2038/2650
Tesla model 3 1847/2232
Tesla model S 2196/2670
Seres 3 1650/2065
Samochody konwencjonalne DMC masa własna/dopuszczalna
Bentley Bentayga 2430/3250
Dodge Durango 2505/3220
Ford Explorer Hybrid 2390/3160
Range Rover 2440/3450
Mercedes klasy S (Z223) 1945/2760
Mercedes klasy S (W140) 2255/2780
Porsche Cayenne 2175/2940
Skoda Kodiaq 1471/2126
Toyota Land Cruiser (J150) 2280/2950
Volkswagen Multivan (T7) 1959/2850
Volkswagen Touareg 1995/2850
RAM 1500 2654/3500
Rolls Royce Ghost II 2415/2940
